Het verhaal achter de ondernemers van Spant

Gepubliceerd op 19 november 2019

Hoe de verzelfstandiging een succesverhaal werd

In dit jubileumjaar staan we niet alleen stil bij ons roemruchte verleden, maar blikken we ook vooruit. Hoe zorgen we ervoor dat Spant ook de komende 50 jaar hét theater- en congrescentrum van het Gooi en omstreken blijft? Een openhartig gesprek met de twee cultureel ondernemers die Spant afgelopen jaren uit het financieel moeras trokken.

Toen Paul Haighton en Bert Dijkstra in 2011 bekend maakten dat zij van de gemeente de volledige exploitatie van Spant wilden overnemen, werden zij door menigeen voor gek verklaard. ‘Er was nog niet eerder op deze manier een gemeentelijk theater in Nederland verzelfstandigd. Geen ondernemer die dat aandurfde; lokale theaters waren in de ogen van de buitenwacht vaak bodemloze putten waar alleen maar meer en meer geld naar toe moet. In Bussum was destijds de situatie niet anders; jaarlijks stak de gemeente tot 1 miljoen euro per jaar in Spant.
‘Wij waren destijds in dienst van Spant en na een aantal jaren van succes hebben wij de stoute schoenen aangetrokken en ons plan voor de overname voorgelegd’, vertelt Paul Haighton, de algemeen directeur van Spant. ‘Uiteindelijk kregen we de plannen rond door zelf harde garanties te geven voor als het zou misgaan, door eigen geld in te brengen, een goed ondernemersplan en een gemeentebestuur dat in ons verhaal geloofde’, vult Bert Dijkstra aan, de financieel directeur van Spant.

Wat was het verhaal waarmee jullie de gemeente wisten te overtuigen?

Paul: ‘Dat het mogelijk was het grote culturele aanbod van Spant in stand te houden en zelfs uit te breiden met fors minder subsidie. Door echt ondernemerschap waarbij het risico volledig bij ons als ondernemer kwam te liggen. Geen onverwachte tegenvallers meer voor de gemeente, maar duidelijkheid voor alle partijen.’
Bert: ‘De overname was natuurlijk een enorm spannende stap voor alle partijen. Voor ons als beginnend ondernemers die een enorme lening moesten aangaan, want we hadden dit geld (ruim 4 miljoen euro om de exploitatie over te nemen) natuurlijk niet op de plank liggen. Maar ook voor de gemeente die met deze stap op meer afstand kwam te staan was dit destijds een gedurfde stap. Maar ons vertrouwen in een goede toekomst van Spant was dermate groot dat wij dit aandurfden.’

En is dat gelukt?

Paul: ‘Wij hebben ons ondernemersplan volledig kunnen uitvoeren. En de afspraken die we met de gemeente maakten, zijn we stuk voor stuk allemaal nagekomen. Daar zijn we erg trots op. Het project ‘verzelfstandiging Spant’ is voor zowel ons als de gemeente en de inwoners geslaagd. De gemeente heeft de subsidie bijna kunnen halveren, de professionele en lokale theatertak bloeit als nooit tevoren en het congrescentrum staat er goed voor.’

‘Onze belangrijkste drijfveer is het bouwen aan
het meest gastvrije theater en congreslocatie van Nederland.’

Zijn er ook zaken mislukt of tegengevallen?

‘Zeker weten’, zegt Paul. ‘Ondernemen is net als het echte leven met ups en downs. Dit geldt dus ook voor ons. Ook wij hebben lastige jaren gehad in een crisis die langer duurde dan iedereen verwacht had. Ook merken we dat het onderhoud van en de investeringen in een pand van bijna 7.500m2 behoorlijk zijn. Om eerlijk te zijn, meer dan we vooraf bedacht hadden. Je moet financieel dus heel goed plannen en vooruitkijken. Dat is niet altijd makkelijk, maar tot nu toe altijd gelukt.’

Wat is nu precies een cultureel ondernemer?

Bert: ‘Onze belangrijkste drijfveer is het bouwen aan het meest gastvrije theater en congreslocatie van Nederland. Het klinkt misschien wat vreemd uit de mond van de financiële man, maar dat geeft ons de meeste voldoening, niet de cijfertjes of de euro’s. Wel zien wij een zakelijke en ondernemende cultuur als voorwaarde om ons doel te kunnen bereiken.

Maar zonder subsidie van de gemeente kunnen jullie nog steeds niet?

Bert: ‘Door de jaren heen is de subsidie voor Spant fors afgebouwd. Van jaarlijks circa 750.000 euro tot 1 miljoen euro, naar een subsidie van rond de 500.000 euro. De gemeente heeft daarnaast geen investeringen meer hoeven te doen in het gebouw of de installaties van Spant, deze zijn sindsdien allemaal voor rekening van Spant en de verhuurder.’
Paul vult aan: ‘De bijdrage van de gemeente is overigens bij lange na niet voldoende om zo’n grote culturele voorziening in stand te houden. Maar wij dragen als ondernemers ook een substantieel bedrag bij om het professioneel theater en lokaal podium in stand te houden.’

Om wat voor bedragen gaat het eigenlijk?

Bert: ‘Jaarlijks financieren wij met zo’n 300.000 euro de theater activiteiten van Spant. Wij betalen dat uit de inkomsten die we verdienen met onze congresactiviteiten. Dat bedoelen we dus met de term ‘cultureel ondernemerschap’. Het is echt uniek in Nederland: ondernemers die het lokale theater mee financieren. Zonder deze bijdrage, van Spant en de gemeente Gooise meren, is het niet mogelijk het huidige culturele aanbod en niveau van voorzieningen te handhaven.’

‘We zijn vol ambitie om verder te werken
aan het huidige succesvolle Spant.’

Hoe zien jullie de toekomst?

Paul: ‘We zijn vol ambitie om verder te werken aan het huidige succesvolle Spant. Dat we het nu goed doen, is geen vanzelfsprekendheid. Daar moeten we samen met onze medewerkers en alle betrokken partijen zoals de gemeente en onze verhuurder hard aan blijven werken.’
Bert: ‘We staan aan de vooravond van een flink aantal noodzakelijke investeringen in Spant. Het gaat bij elkaar om miljoenen euro’s. Nodig om bijvoorbeeld de theaterfaciliteiten te vernieuwen, het pand en de voorzieningen te moderniseren. Ook het verder verduurzamen van het gebouw vraagt de komende jaren de nodige investeringen. We moeten er voor zorgen dat we aantrekkelijk blijven voor onze theater en zakelijke bezoekers. Ook hier is het denk ik uniek dat deze investeringen niet op het bordje van de gemeente komen, maar gezamenlijk door ons als huurder en verhuurder gedragen worden.

‘Boven alles zijn we enorm gedreven om de komende jaren, dag in dag uit onze gasten blij te maken met mooie voorstellingen, een prachtig lokaal podium en optimale gastvrijheid. Wat ons betreft zijn dit slechts de eerste 50 jaar van Spant en volgen nog vele jaren meer.’


Leuk? Lees hier al onze blogs!